Bu makalemizde çekişmeli boşanma davası nasıl açılır, şartları nelerdir, çekişmeli boşanma davası ne kadar sürer, çekişmeli boşanma davası süreci nasıl işler, anlaşmalı boşanma davasıyla farkları nelerdir gibi bir çok soruya yanıt vereceğiz.
Boşanma Davası Nedir?
Boşanma davası, evlilik birliğini hukuki yollarla sona erdirmek isteyen eşlerin mahkemeye başvurarak boşanma talebinde bulunduğu bir dava türüdür. Boşanma davaları, Türk Medeni Kanunu’na göre iki ana kategoriye ayrılır: anlaşmalı boşanma davaları ve çekişmeli boşanma davaları. Boşanma, eşler arasındaki kişisel ya da maddi uyuşmazlıklar, güven kaybı ya da sadakatsizlik gibi sebeplerle evliliğin sürdürülemeyeceği kanaatine varıldığında başvurulan bir süreçtir. Evlilik birliğinin sona erdirilmesi sırasında eşler arasındaki mal paylaşımı, nafaka, çocukların velayeti ve tazminat gibi hukuki meseleler çözülmelidir. Boşanma davası, tarafların bu hususlarda anlaşamaması durumunda uzun ve karmaşık bir süreç haline gelebilir. Ayrıca, her iki taraf da boşanma sebeplerini mahkemede ispatlamakla yükümlüdür.
Çekişmeli Boşanma Davası Nedir?
Çekişmeli boşanma davası, eşlerin boşanma sürecine ilişkin hususlarda uzlaşamadığı, mahkemeden çözüm bekledikleri bir dava türüdür. Anlaşmalı boşanma davalarının aksine, çekişmeli boşanma davasında eşler, nafaka, velayet, mal paylaşımı ve tazminat gibi konularda fikir birliğine varamadıkları için mahkemenin müdahalesi gerekmektedir. Çekişmeli boşanma davasında, her iki taraf da boşanma sebebini ispatlamak zorundadır ve bunun için deliller sunmaları gerekmektedir. Tanık ifadeleri, belgeler, uzman raporları gibi unsurlar, mahkemenin kararını verirken dikkate aldığı önemli kanıtlardır. Çekişmeli boşanma davaları, genellikle anlaşmalı boşanma davalarına kıyasla daha uzun sürer ve karmaşık bir yargı süreci gerektirir. Eşlerin bu süreçte avukatla çalışmaları, haklarını koruyabilmeleri açısından önemlidir.
Çekişmeli Boşanma Davasında Boşanma Sebepleri Nelerdir?
Çekişmeli boşanma davalarında boşanma sebepleri, Türk Medeni Kanunu’nda genel ve özel sebepler olarak sınıflandırılmıştır. Genel boşanma sebepleri arasında, “evlilik birliğinin temelinden sarsılması” en yaygın kullanılan gerekçedir. Bu durumda, evlilik birliği o kadar zarar görmüş olmalıdır ki, ortak hayatın devamı taraflardan beklenemez hale gelmiştir. Özel boşanma sebepleri ise zina, hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış, suç işleme, haysiyetsiz hayat sürme, terk ve akıl hastalığı olarak sıralanmıştır. Zina durumunda, eşlerden birinin sadakat yükümlülüğünü ihlal etmesi boşanma sebebi olabilir. Hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış, bir eşin diğer eşin yaşamını tehdit etmesi ya da onurunu zedelemesi durumunda gündeme gelir. Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme de Türk Medeni Kanunu’nun boşanma için öngördüğü özel sebepler arasında yer alır. Eşin terk etmesi ya da akıl hastalığına yakalanması da boşanma davası açılması için birer sebep olabilir. Bu sebeplerin her biri mahkemede delillerle kanıtlanmalı ve hukuki olarak desteklenmelidir.
A. Genel Boşanma Sebepleri Nelerdir?
Türk Medeni Kanunu’na göre, boşanma davası açarken başvurulabilecek iki temel boşanma sebebi grubu vardır: genel ve özel boşanma sebepleri. Genel boşanma sebepleri, evlilik birliğinin temelinden sarsılması gibi daha geniş ve kapsamlı durumları içerir. Bu sebepler, evlilikte belirli bir kusur bulunmasa bile evliliğin sürdürülemeyecek hale geldiğini gösteren durumlardır.
1. Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması: Evlilik birliğinin sarsılması, eşler arasında devamlı bir anlaşmazlık, şiddetli geçimsizlik, duygusal ya da fiziksel mesafeler veya güven kaybı gibi sebeplerle evliliğin sürdürülemez hale gelmesi durumudur. Bu durumda, eşler arasındaki uyumsuzluk o kadar ciddi bir boyuta ulaşmış olmalıdır ki, artık ortak bir yaşamın sürdürülmesi taraflardan beklenemez hale gelir. Evlilik birliğinin temelinden sarsıldığına karar verilebilmesi için, tarafların bu durumu ispatlayacak deliller sunmaları gerekir. Bu deliller tanık ifadeleri, mesajlar, fotoğraflar ya da taraflar arasındaki yazışmalar olabilir.
2. Şiddetli Geçimsizlik: Eşler arasında sürekli olarak tartışmaların, kavgaların yaşanması, tarafların birbirine karşı saygı ve sevgi duygularını kaybetmesi ve bu durumun evlilik birliğini çekilmez hale getirmesi, şiddetli geçimsizlik olarak değerlendirilir. Şiddetli geçimsizlik sebebiyle açılan boşanma davalarında, taraflar evliliklerinin geri dönülemez bir şekilde bozulduğunu ve evliliği sürdürmenin kendileri açısından imkânsız hale geldiğini öne sürerler.
Genel boşanma sebepleri, belirli bir olaya ya da kusura dayanmadan, evlilik ilişkisinin doğal süreçte yıpranması ve tarafların artık birlikte yaşamasının imkânsız hale gelmesi üzerine açılan boşanma davalarını kapsar. Mahkeme, bu sebeplerin varlığını delillerle ispatlanmış görürse, boşanmaya karar verir.
B. Özel Boşanma Sebepleri Nelerdir?
Türk Medeni Kanunu’na göre, özel boşanma sebepleri belirli ve somut olaylara dayandırılır. Bu sebepler arasında şunlar yer alır:
1. Zina: Eşlerden birinin sadakat yükümlülüğünü ihlal ederek başka biriyle cinsel ilişkiye girmesi.
2. Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış: Eşin diğer eşin yaşamını tehlikeye atacak şekilde şiddet uygulaması, ölüm tehdidinde bulunması ya da sürekli aşağılayıcı ve onur kırıcı davranışlarda bulunması.
3. Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme: Eşin ağır bir suç işlemesi veya toplum tarafından kabul edilemeyen, ahlaki değerlere aykırı bir yaşam tarzı sürmesi.
4. Terk: Eşlerden birinin diğerini haklı bir sebep olmaksızın terk etmesi ve bu terk durumunun en az altı ay devam etmesi.
5. Akıl Hastalığı: Eşlerden birinin tedavi edilemez bir akıl hastalığına yakalanması ve bu durumun ortak yaşamı sürdürülemez hale getirmesi.
Bu özel boşanma sebepleri, çekişmeli boşanma davalarında taraflarca ispatlanmalı ve somut delillerle mahkemeye sunulmalıdır. Mahkeme, bu delilleri değerlendirerek boşanma kararı verir.
Çekişmeli Boşanma Davası Nasıl Açılır?
Çekişmeli boşanma davasında yargılama süreci, taraflar arasında boşanma, nafaka, velayet ve mal paylaşımı gibi konularda uzlaşmanın sağlanamaması nedeniyle, mahkemenin bu konularda karar vermek zorunda olduğu bir süreçtir. Bu süreç, birçok aşamadan oluşur ve davanın karmaşıklığına göre uzun sürebilir.
Çekişmeli boşanma davası, eşlerden birinin boşanma talebini içeren dava dilekçesini mahkemeye sunmasıyla başlar. Bu dilekçede boşanma gerekçeleri detaylandırılır ve boşanmanın hukuki dayanağı belirtilir. Türk Medeni Kanunu’nda yer alan genel ya da özel boşanma sebepleri doğrultusunda dava açılır. Evlilik birliğinin temelinden sarsılması en yaygın başvuru gerekçesidir; ancak zina, terk, hayata kast gibi özel sebepler de dilekçede yer alabilir.
Çekişmeli Boşanma Davası Yargılama Süreci
Çekişmeli boşanma davası, eşler arasında anlaşmazlıkların çözülemediği durumlarda, mahkemenin müdahalesiyle yürütülen uzun ve karmaşık bir yargılama sürecidir. Bu süreç, genellikle tarafların boşanma, nafaka, velayet, mal paylaşımı gibi konularda anlaşmaya varamaması üzerine başlar ve birçok aşamadan geçer.
İlk aşama, davacı tarafın boşanma sebeplerini ve taleplerini içeren dava dilekçesini Aile Mahkemesi’ne sunmasıyla başlar. Bu dilekçede, evlilik birliğinin temelinden sarsılması ya da özel boşanma sebepleri gibi gerekçeler sunulur. Dava dilekçesi, mahkeme tarafından davalıya tebliğ edilir ve davalının cevap dilekçesi sunması için iki haftalık bir süre verilir. Bu süre içinde, davalı taraf boşanma talebine karşı savunmalarını sunar ve kendi taleplerini de ekleyebilir.
Dilekçeler aşaması, davacının cevaba cevap dilekçesiyle devam eder. Sonrasında davalı, ikinci cevap dilekçesini sunar. Dilekçelerin tamamlanmasının ardından mahkeme, tarafları ön inceleme duruşmasına davet eder. Bu duruşmada, tarafların sunduğu deliller ve tanıklar üzerinde durulur, tarafların anlaşma ihtimalleri değerlendirilir. Eğer taraflar anlaşmaya varamazsa, mahkeme esas duruşmaya geçer.
Esas duruşma, mahkemenin tarafların iddialarını, tanık beyanlarını ve delilleri detaylı bir şekilde incelemesiyle ilerler. Taraflar, iddialarını ispat etmek için mahkemeye delil sunar ve tanıklarını dinletir. Mahkeme, nafaka, velayet ve mal paylaşımı gibi konularda karar verirken, tarafların ekonomik durumlarını, çocuğun üstün yararını ve delillerin gücünü göz önünde bulundurur.
Yargılama sürecinin sonunda, mahkeme taraflar arasında boşanmaya, velayete, nafakaya ve tazminata ilişkin kararlarını verir. Mahkeme kararı, taraflarca temyiz edilebilir ve bu durumda süreç daha da uzayabilir.
Çekişmeli Boşanma Davası Ne Kadar Sürer?
Çekişmeli boşanma davasının süresi, davanın karmaşıklığı, taraflar arasındaki anlaşmazlıkların boyutu, sunulan deliller ve mahkemenin iş yükü gibi faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterir. Genel olarak, bir çekişmeli boşanma davası 1 ile 3 yıl arasında sonuçlanabilir; ancak bazı durumlarda bu süreç daha da uzayabilir.
Davanın süresini etkileyen en önemli faktörlerden biri delillerin toplanmasıdır. Tarafların iddialarını ispatlamak için sundukları tanık beyanları, yazılı belgeler ve diğer kanıtların mahkeme tarafından değerlendirilmesi zaman alabilir. Özellikle taraflar arasındaki çekişme yoğunsa, delillerin toplanması ve sunulması süreci uzatabilir. Ayrıca, çekişmeli davalarda tanıkların dinlenmesi de önemli bir aşamadır. Tanıkların mahkemeye çağrılması, ifadelerinin alınması ve bu ifadelerin değerlendirilmesi dava sürecini yavaşlatan unsurlardandır.
Bir diğer önemli faktör ise mahkemelerin iş yüküdür. Büyük şehirlerdeki Aile Mahkemeleri genellikle daha yoğun bir iş yüküne sahiptir, bu da davaların sonuçlanma süresini uzatabilir. Boşanma davası sürecinde nafaka, velayet ve tazminat gibi konularda da anlaşmazlıklar yaşanabilir. Bu tür konuların mahkeme tarafından çözülmesi için ek duruşmalar düzenlenmesi gerekebilir ki bu da süreci daha da karmaşık ve uzun hale getirebilir.
Son olarak, mahkeme kararı verildikten sonra taraflardan biri bu karara itiraz ederse, dava istinaf ya da temyiz aşamasına taşınabilir. Bu durumda, davanın sonuçlanması birkaç yıl daha uzayabilir. Dolayısıyla çekişmeli boşanma davaları, anlaşmazlıkların ve hukuki süreçlerin yoğunluğuna bağlı olarak uzun sürebilir. Tarafların bu süreci hızlandırmak için delillerini etkili bir şekilde sunmaları ve hukuki süreci avukatlarıyla yakından takip etmeleri önemlidir.
2024 Yılında Çekişmeli Boşanma Davası Ücreti Ne Kadar?
Çekişmeli boşanma davalarında ücretler, iki ana kalemden oluşur: avukatlık ücreti ve mahkeme masrafları. Bu tür davalarda ücretler davanın karmaşıklığına, avukatın deneyimine ve davanın süresine göre değişiklik gösterir. 2024 yılı itibarıyla çekişmeli boşanma davası için avukatlık ücretleri ortalama 40.000 TL ile 120.000 TL arasında değişmektedir. Ancak bu miktar, davanın kapsamına ve avukat ile yapılan anlaşmaya bağlı olarak artış gösterebilir.
Ayrıca, çekişmeli boşanma davalarında mahkeme masrafları da göz önünde bulundurulmalıdır. Bu masraflar, harçlar, bilirkişi ücretleri, keşif giderleri gibi kalemleri içerir ve genellikle 5.000 TL ile 10.000 TL arasında değişebilir. Taraflar arasında tazminat, mal paylaşımı veya nafaka talepleri olduğunda, ek masraflar da ortaya çıkabilir.
Anlaşmalı Boşanma Davası ile Çekişmeli Boşanma Davası Arasındaki Farklar Nelerdir?
Çekişmeli boşanma davası ve anlaşmalı boşanma davası arasındaki en temel fark, eşlerin boşanma sürecine ilişkin tüm konularda anlaşmaya varıp varmadığıdır. Anlaşmalı boşanma davalarında, eşler boşanma, nafaka, velayet, mal paylaşımı ve tazminat gibi tüm konularda karşılıklı mutabakata varmış olmalıdır. Bu durumda dava süreci oldukça kısa sürer ve mahkeme, eşlerin üzerinde anlaştığı protokolü onaylayarak boşanma kararı verir. Anlaşmalı boşanma davaları, genellikle bir ya da iki duruşmada sonuçlanır.
Çekişmeli boşanma davasında ise eşler bu konularda anlaşmaya varamaz ve mahkemeden her bir konuda çözüm beklenir. Mahkeme, nafaka, velayet, mal paylaşımı ve tazminat gibi hususlarda tarafların taleplerini, sundukları delilleri ve tanık ifadelerini değerlendirerek karar verir. Bu süreç, anlaşmalı boşanma davasına göre çok daha uzun sürebilir ve karmaşık bir hal alabilir. Ayrıca, çekişmeli boşanma davalarında, taraflar arasında anlaşmazlıklar nedeniyle hukuki süreç daha stresli ve maliyetli olabilir.
Çekişmeli Boşanma Davası Hangi Mahkemede Açılır?
Çekişmeli boşanma davaları, Aile Mahkemeleri’nde açılmaktadır. Ancak, Aile Mahkemesi’nin bulunmadığı yerlerde Asliye Hukuk Mahkemeleri, boşanma davalarına bakmakla görevlidir. Boşanma davasının nerede açılacağına ilişkin olarak ise Türk Medeni Kanunu’nun hükümleri uygulanır. Eşler, son altı ay boyunca birlikte ikamet ettikleri yerin Aile Mahkemesi’ne başvurarak boşanma davası açabilirler. Eğer taraflar farklı yerlerde yaşıyorlarsa, davacı eş kendi ikamet ettiği yerde de boşanma davası açma hakkına sahiptir. Ayrıca, boşanma davası açılırken eşlerden biri yurtdışında ikamet ediyorsa, Türkiye’deki Aile Mahkemeleri’nde de dava açılabilir ve süreç bir avukat aracılığıyla yürütülebilir. Boşanma davaları, yargı yetkisinin belirlenmesinde de hukuki karmaşıklıklar barındırabilir, bu nedenle davanın doğru mahkemede açılması önemlidir.
Çekişmeli Boşanma Davasında Nafaka Hususu
Çekişmeli boşanma davalarında nafaka, boşanmaya karar verilirken mahkeme tarafından değerlendirilen önemli konulardan biridir. Türk Medeni Kanunu’na göre, boşanma sonucunda yoksulluğa düşecek olan eş, diğer eşten nafaka talebinde bulunabilir. Bu nafaka, yoksulluk nafakası olarak adlandırılır ve süreklidir. Mahkeme, tarafların ekonomik durumunu, ihtiyaçlarını ve kusur durumlarını göz önünde bulundurarak nafaka miktarını belirler.
Ayrıca, çocukların velayeti kendisine verilmeyen eşin, çocukların bakım ve eğitim giderlerini karşılaması için iştirak nafakası ödemesi de kararlaştırılabilir. İştirak nafakası, çocuğun reşit olmasına kadar devam eder ve miktarı çocuğun ihtiyaçlarına göre artırılabilir. Nafaka hususunda anlaşmazlıklar söz konusu olduğunda, çekişmeli boşanma davası süreci uzayabilir ve mahkemenin nafaka miktarını belirlemesi zaman alabilir.
Çekişmeli Boşanma Davasında Velayet Konusu
Çekişmeli boşanma davalarında velayet, özellikle çocuk sahibi olan çiftler için oldukça kritik bir konudur. Mahkeme, çocuğun velayetinin hangi ebeveyne verileceğine karar verirken, çocuğun üstün yararını gözetir. Velayet davasında, çocuğun yaşı, ebeveynlerin sosyal ve ekonomik durumu, çocuğun bakımı için sunabilecekleri koşullar ve çocuğun gelecekteki refahı dikkate alınır. Küçük yaştaki çocuklar genellikle anneye verilirken, daha büyük yaştaki çocukların kime verilmesi gerektiği konusunda çocuğun da görüşü alınabilir. Mahkeme, velayet kararını verirken, çocuğun bakım, eğitim ve sağlık gibi temel ihtiyaçlarını en iyi şekilde karşılayacak olan tarafı belirler. Velayet kendisine verilmeyen ebeveyn ise belirli gün ve saatlerde çocuğu görme hakkına sahip olur. Bu görüşme günleri, mahkemenin verdiği karar doğrultusunda düzenlenir.
Çekişmeli Boşanma Davasında Maddi ve Manevi Tazminat Konusu
Çekişmeli boşanma davalarında, boşanmaya sebep olan olaylarda kusurlu olan eş, diğer eşe maddi ve manevi tazminat ödemekle yükümlü olabilir. Maddi tazminat, boşanma nedeniyle diğer eşin uğradığı maddi kayıpların telafi edilmesi amacıyla talep edilir. Örneğin, boşanma sonucunda ekonomik durumu bozulan ya da mal varlığında kayıplar yaşayan eş, maddi tazminat talep edebilir. Manevi tazminat ise, boşanma sürecinde yaşanan onur kırıcı davranışlar, hakaretler, sadakatsizlik ya da şiddet gibi durumlar sonucunda uğranılan manevi zararların telafisi amacıyla talep edilebilir. Mahkeme, tazminat taleplerini değerlendirirken, boşanma sürecindeki olayları, tarafların kusur oranlarını ve sunulan delilleri dikkate alır. Kusursuz ya da daha az kusurlu olan tarafın maddi ve manevi tazminat talep etme hakkı bulunmaktadır. Tazminat taleplerinde, taraflar arasında anlaşmazlıklar yaşanabilir ve bu da çekişmeli boşanma davasının süresini uzatabilir.
Çekişmeli Boşanma Davasında Ziynet Eşyaları ve Düğünde Takılan Takılar Nasıl Paylaştırılır?
Ziynet eşyaları ve düğünde takılan takılar, çekişmeli boşanma davalarında sıklıkla tartışma konusu olur. Türk hukukunda ziynet eşyaları genellikle kadına ait sayılır. Bu nedenle, düğünde takılan takılar kadının kişisel malı olarak kabul edilir ve boşanma durumunda kadına iade edilmesi gerekir. Ancak, taraflar arasında ziynet eşyalarının kimin elinde bulunduğuna veya kullanıldığına dair anlaşmazlıklar çıkabilir. Bu gibi durumlarda, ziynet eşyalarının kime ait olduğunu ispatlamak için delil sunulması gerekmektedir.
Mahkeme, tarafların sunduğu deliller ışığında takıların iadesine karar verir. Eğer ziynet eşyaları ya da takılar kaybedilmiş ya da başka bir amaçla kullanılmışsa, bu durumda bedeli ödenerek iadesi sağlanır. Ziynet eşyaları ve takılar, taraflar arasındaki mal paylaşımı konusunda önemli bir yer tutar ve bu konudaki anlaşmazlıklar davanın uzamasına neden olabilir.
Çekişmeli Boşanma Davasında İddet Müddeti
İddet müddeti, boşanan kadının yeniden evlenebilmesi için beklemesi gereken süredir. Çekişmeli boşanma davalarında bu süre, boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren başlar ve 300 gün sürer. İddet müddeti, kadının hamile olup olmadığını tespit etmek amacıyla uygulanır. Eğer kadın bu süre içinde hamile olduğunu beyan ederse, bu durumda iddet müddeti doğumun gerçekleşmesine kadar uzar. Ancak, kadın hamile olmadığını resmi sağlık raporuyla ispat ederse, mahkemeden iddet müddetinin kaldırılmasını talep edebilir. Bu durumda, iddet müddeti sona ermeden kadın yeniden evlenebilir. İddet müddeti, yalnızca kadınlar için geçerli bir uygulamadır ve boşanan erkekler için böyle bir bekleme süresi söz konusu değildir.
Yurt Dışında Yaşayanlar Türkiye’de Çekişmeli Boşanma Davası Açabilir mi?
Yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları, Türkiye’de çekişmeli boşanma davası açabilirler. Türkiye’deki mahkemeler, Türk vatandaşlarının evliliklerini sona erdirme yetkisine sahiptir. Yurt dışında yaşayan bir tarafın Türkiye’de boşanma davası açması durumunda, dava Türkiye’deki Aile Mahkemeleri’nde görülür. Davacı taraf, Türkiye’de bir avukat aracılığıyla dava açabilir ve bu süreçte mahkemeye bizzat katılmak zorunda kalmaz. Duruşmalara katılamayan taraf, vekalet verdiği avukat aracılığıyla temsil edilebilir. Yurt dışında yaşayan taraflar için en büyük zorluk, davanın Türkiye’de görülmesi ve tarafların sürekli seyahat etmek zorunda kalmalarıdır. Ancak, avukat desteği sayesinde bu süreç daha kolay hale getirilebilir. Yurt dışındaki boşanma kararlarının Türkiye’de tanınması ve tenfizi işlemleri de yine ayrı bir dava konusu olabilir.
Boşanma davanızda hak kaybına uğramamak için bir boşanma avukatından destek almanızı tavsiye ederiz.