Yurtdışında yaşamakta olup Türkiye’de evlenmiş olan birçok Türk vatandaşı, evliliklerini sona erdirmek istediklerinde kendilerini oldukça karmaşık ve uluslararası boyutları olan bir yasal sürecin içinde bulabilirler. Yurtdışındaki eşten boşanma veya yurtdışında boşanma işlemleri gibi konular, hem Türk hukuk sistemi hem de boşanmanın gerçekleştiği yabancı ülkenin hukuk kurallarıyla ilişkili belirli prosedürlerin takip edilmesini gerektirir. Bununla birlikte, yurtdışında alınan boşanma kararının Türkiye’de geçerli olabilmesi için tanıma ve tenfiz davalarının açılması, bu sürecin en önemli aşamalarından biridir. Yurtdışında boşananlar için yeni düzenlemeler ve konsolosluk işlemleri, bu süreci kolaylaştırmak adına kritik rol oynar. Bu yazıda, yurtdışında yaşayan ve Türkiye’de boşanma davası açmak isteyen kişiler için gerekli adımları, yasal süreci, tanıma ve tenfiz davalarını, yurtdışından boşananlar için yeni düzenleme ve bilinmesi gereken önemli noktaları boşanma avukatı olarak detaylandıracağız.
Yurtdışından Türkiye’de Boşanma Davası Açma Prosedürü
Yurtdışında yaşayıp Türkiye’de boşanma davası açmak isteyenlerin ilk olarak bu sürecin detaylı prosedürlerini öğrenmeleri önemlidir. Türkiye’de boşanma davası açabilmek için Türk Medeni Kanunu’na göre bir aile mahkemesine başvurulması gerekmektedir. Yetkili mahkeme, genellikle eşlerin Türkiye’de son birlikte yaşadığı yer mahkemesidir. Eğer eşlerin Türkiye’de herhangi bir ikametgâhı bulunmuyorsa, bu durumda davayı Türkiye’deki herhangi bir aile mahkemesinde açmak mümkündür.
Aile mahkemesine başvurulması ve davanın açılması sırasında, dilekçe sunulması, gerekli belgelerin eksiksiz hazırlanması ve hukuki prosedürlerin uygun şekilde tamamlanması gerekir. Belgeler arasında evlilik cüzdanı, nüfus kayıt örneği ve boşanmanın gerekçelerini belirten dilekçeler gibi unsurlar yer almaktadır. Ayrıca, davacı ve davalı tarafların sürece dair beyanları da mahkemede değerlendirilmektedir.
Yurtdışında Boşanma ve Davalının Yurtdışında Olması
Türkiye’de boşanma davası açmak isteyen ancak davalının yurtdışında yaşaması durumunda süreç daha karmaşık hale gelebilir. Bu tür durumlarda davalıya yapılacak tebligat büyük önem taşır ve hukuki sürecin sağlıklı bir şekilde işlemesi için Türk konsoloslukları aracılığıyla tebligat yapılması gerekmektedir. Yabancı ülkelerdeki adli tebligatlar, 1965 tarihli Lahey Tebligat Sözleşmesi kapsamında düzenlenmiştir ve Türkiye de bu sözleşmenin tarafıdır. Bu nedenle tebligat, bu sözleşme çerçevesinde gerçekleştirilebileceği gibi, diplomatik yollarla da sağlanabilir.
Eşlerden birinin yurtdışında olması durumunda, mahkemeye sunulacak belgelerin doğru ve eksiksiz olması büyük önem taşır. Ayrıca, tebligat işlemlerinin konsolosluk aracılığıyla ya da apostil onayı ile yapılması, hem davalı tarafın haklarının korunması hem de sürecin geçerliliğinin sağlanması açısından zorunludur.
Yurtdışında Yaşayanlar İçin Anlaşmalı ve Çekişmeli Boşanma Davaları
Türkiye’de boşanma davaları, anlaşmalı boşanma ve çekişmeli boşanma olarak ikiye ayrılır:
- Anlaşmalı Boşanma: Eğer evlilik en az bir yıl sürmüşse ve taraflar tüm boşanma şartlarında (nafaka, mal paylaşımı, çocuk velayeti vb.) uzlaşmışlarsa, anlaşmalı boşanma tercih edilebilir. Bu davalar, her iki tarafın rızasıyla açıldığı için çok daha hızlı sonuçlanmaktadır. Taraflardan biri veya her ikisi de yurtdışında yaşıyorsa, bir vekil avukat aracılığıyla süreç yürütülebilir. Yurtdışındaki eşler, konsolosluk veya noter aracılığıyla vekaletname düzenleyerek avukatlarını yetkilendirebilirler.
- Çekişmeli Boşanma: Eşler, boşanmanın şartlarında anlaşamazlarsa çekişmeli boşanma davası açılır. Bu tür davalar, özellikle mal paylaşımı, nafaka ve çocuk velayeti gibi konularda anlaşmazlıkların çözülmesi gerektiği için daha uzun sürebilir. Yurtdışında yaşayan kişiler, Türkiye’de bir boşanma avukatı tutarak bu süreci yürütmeli ve tüm hukuki prosedürlerin doğru şekilde yerine getirilmesini sağlamalıdır.
Yurtdışından Türkiye’de Boşanma: Vekaletname ve Konsolosluk İşlemleri
Yurtdışında yaşayan Türk vatandaşları, Türkiye’de boşanma davası açabilmek için bir avukata vekaletname vermek zorundadırlar. Bu vekaletname, yurtdışında bir noter tarafından düzenlenebilir ve ardından apostil onayı alındıktan sonra Türkiye’de kullanılabilir hale gelir. Apostil onayı, yabancı ülkede düzenlenen bir belgenin Türkiye’de geçerli olması için gerekli olan bir işlemdir. Alternatif olarak, bu vekaletname Türk konsolosluklarında da düzenlenebilir. Türk konsoloslukları, vekaletname düzenlenmesi ve belgelerin onaylanması gibi işlemlerle bu sürecin sorunsuz bir şekilde yürütülmesine katkı sağlamaktadır.
Türkiye’de Tanıma ve Tenfiz Davası Açmak
Yurtdışında alınan boşanma kararlarının Türkiye’de de geçerli olabilmesi için tanıma ve tenfiz davalarının açılması zorunludur. Bu davalar, yurtdışında verilmiş mahkeme kararlarının Türkiye’deki hukuki sistemde tanınmasını ve uygulanmasını sağlamak amacıyla açılır.
- Tanıma Davası: Tanıma davası, yurtdışında alınmış olan boşanma kararının Türkiye’de tanınmasını sağlamak amacıyla açılır. Bu dava sonucunda, boşanma kararı Türkiye’de de geçerli hale gelir ve nüfus kayıtlarına işlenir. Tanıma davasının sonuçlanması, kişinin Türkiye’de tekrar evlenebilmesi için gereklidir.
- Tenfiz Davası: Eğer boşanma kararı nafaka, mal paylaşımı ya da çocuk velayeti gibi diğer maddi hükümlere de sahipse, bu hükümlerin Türkiye’de uygulanabilmesi için tenfiz davası açılması gerekmektedir. Tenfiz davası, yabancı bir mahkeme kararının Türkiye’de icra edilmesini sağlar ve bu kararların Türkiye’de hüküm doğurmasını mümkün kılar. Örneğin, nafaka ödemesi kararı veya mal paylaşımı kararı, tenfiz işlemi ile Türkiye’de uygulanabilir hale gelir.
Türkiye’de Boşanma Avukatı Tutmak ve Süreci Yönetmek
Yurtdışında yaşayan ve Türkiye’de boşanma davası açmak isteyen kişiler için bir boşanma avukatı tutmak oldukça önemlidir. Avukat, yasal sürecin başlatılmasında, gerekli belgelerin hazırlanmasında ve mahkeme sürecinin yönetilmesinde büyük rol oynar. Bu sayede, yurtdışında yaşayan tarafların Türkiye’ye gelmek zorunda kalmadan boşanma süreçlerini tamamlamaları mümkün olur. Ayrıca, boşanma avukatı sürecin her aşamasında yasal hakların korunması için gerekli olan adımları atar ve özellikle anlaşmalı boşanmalarda hızlı bir sonuç alınmasını sağlar.
Yurtdışında Boşananlar İçin Yeni Düzenlemeler ve 2020 Düzenlemeleri
Yurtdışında boşananlar için yeni düzenlemeler, özellikle 2020 sonrası süreçleri hızlandırmak ve daha az bürokratik engelle karşılaşmak amacıyla yapılmıştır. Tanıma ve tenfiz davalarının daha hızlı sonuçlanması ve konsolosluk işlemlerinin daha etkin şekilde yapılabilmesi, bu yeni düzenlemelerle sağlanmıştır. Bu durum, yurtdışında boşananların Türkiye’deki boşanma işlemlerini çok daha kolay hale getirmiştir.
Boşanmış Ailelerin Çocuklarının Yurtdışında Yaşaması ve Velayet Davaları
Boşanmış ailelerin çocuklarının yurtdışında yaşıyor olması durumunda, velayet davaları daha karmaşık bir boyut kazanabilir. Türk mahkemeleri, çocukların yüksek yararını gözeterek velayet kararı verirken, çocuğun eğitim, sağlık, yaşam standartları ve her iki ebeveynin de maddi ve manevi durumlarını dikkate alır. Özellikle çocuğun yurtdışında yaşaması durumunda, velayet davaları uluslararası hukuk kuralları çerçevesinde değerlendirilir ve çocuğun çıkarları doğrultusunda en uygun karar verilmeye çalışılır.
Sonuç
Yurtdışında yaşayan Türk vatandaşları için Türkiye’de boşanma süreci, gerek uluslararası hukuk kuralları gerekse Türk Medeni Kanunu’nun ilgili hükümleri doğrultusunda karmaşık bir süreç gibi görünse de, gerekli adımlar atıldığında bu süreç sorunsuz şekilde yönetilebilir. Boşanma avukatı desteği almak, doğru belgeleri hazırlamak ve yurtdışında alınan boşanma kararlarının Türkiye’de geçerlilik kazanması için tanıma ve tenfiz davalarını açmak, bu süreci kolaylaştırır. Bu nedenle, yurtdışında yaşayan kişilerin Türkiye’de boşanma sürecini başlatırken her iki ülkenin de hukuk sistemine uygun hareket etmeleri ve profesyonel bir hukuki destek almaları önerilir.
